nie

nie I {{/stl_13}}{{stl_8}}mod. {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'tym wyrazem mówiący oświadcza, że nie istnieje stan rzeczy, o którym mowa:a) w połączeniu z czasownikami zaprzecza danej czynności, stanowi, procesowi': {{/stl_7}}{{stl_10}}Nie jestem dzieckiem. Nie śpię. Nie mam pieniędzy. Nie chcę tego słuchać. Nie słychać twojego głosu. Nie widać chmur. Nie można tu palić. Nie rób tego!b) {{/stl_10}}{{stl_7}}w połączeniu z czasownikami w grzecznościowych pytaniach, poleceniach w formie pytania, ekspresywnych oznajmieniach osłabia pytanie, polecenie lub wzmacnia uczuciowo oznajmienie, nie wyrażając przeczenia': {{/stl_7}}{{stl_10}}Nie napiłbyś się herbaty? Nie pożyczyłbyś mi trochę pieniędzy? Ileż ona się nie nacierpiała! Co się go nie naprosiła! {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'zastępuje frazę {{/stl_7}}{{stl_8}}nie jest, nie było, nie będzie {{/stl_8}}{{stl_7}}': {{/stl_7}}{{stl_10}}To nie moja sprawa. To nie przypadek. To nie w porządku. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_7}}'w połączeniu z rzeczownikami w mianowniku tworzy zaprzeczone zdania bezpodmiotowe': {{/stl_7}}{{stl_10}}Nie czas. Nie miejsce na takie zachowanie. Nie sposób go zrozumieć. Nie sztuka rozkazywać, trudniej zrobić. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}4. {{/stl_12}}{{stl_7}}'poprzedza wyrażenia przyimkowe, zwykle utarte, zaprzeczając ich treści': {{/stl_7}}{{stl_10}}Wszystko poszło nie po myśli. Zrobił tak nie bez powodu. Ta sytuacja jest mi nie na rękę. Przyszedł nie w porę. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}5. {{/stl_12}}{{stl_7}}'umieszczone między dwoma rzeczownikami (zwykle w mianowniku) służy do ekspresywnego wyróżnienia treści pierwszego rzeczownika': {{/stl_7}}{{stl_10}}Anioł nie człowiek. Złoto nie dziewczyna. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}6. {{/stl_12}}{{stl_7}}'umieszczone między dwukrotnie powtórzonym tym samym rzeczownikiem tworzy wyrażenie uogólniające': {{/stl_7}}{{stl_10}}Strach nie strach – iść trzeba. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}7. {{/stl_12}}{{stl_7}}'poprzedza przysłówek, zaprzeczając jego treści': {{/stl_7}}{{stl_10}}Nie teraz. Nie opodal. Nie zawsze. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}8. {{/stl_12}}{{stl_7}}'poprzedza przymiotnik lub przysłówek w stopniu wyższym, zaprzeczając treści': {{/stl_7}}{{stl_10}}Dom nie większy od twojego. Nie dalej jak wczoraj. Wrócę nie wcześniej niż w niedzielę. Praca nie lepsza niż tamta. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}9. {{/stl_12}}{{stl_7}}'poprzedza zaimek lub liczebnik, zaprzeczając jego treści': {{/stl_7}}{{stl_10}}Gdyby nie ona, zginęlibyśmy. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}nie II {{/stl_13}}{{stl_8}}dop. {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'tym wyrazem mówiący udziela przeczącej odpowiedzi na pytanie o rozstrzygnięcie; (jeśli pytanie zawiera przeczenie, to odpowiedź może być rozumiana dwojako: jako zaprzeczenie lub jako potwierdzenie) ': {{/stl_7}}{{stl_10}}Czy kupiłeś chleb? – Nie. Czy znalazłaś tę książkę? – Nie. Idziesz z nami? – Nie. Czy nie masz czasu? – Nie, nie mam, a...: Nie, dlaczego, mam czas. Nie lubisz jej? – Nie, jest okropna, a...: – Nie, bardzo ją lubię. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'tym wyrazem mówiący zaprzecza temu, co sam powiedział wcześniej, wyraża przeciwny sąd; koryguje to, co powiedział': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mówisz, że jestem niesprawiedliwy – nie, to nieprawda. Dzieci są niegrzeczne. Nie. One się po prostu nudzą. Zebranie jest w środę, nie, we czwartek. Zaprosił Basię, nie, Zosię. Pracować dłużej – nie, tego nie wytrzymam. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_7}}'tym wyrazem o intonacji pytającej mówiący domaga się potwierdzenia tego, co powiedział, aprobaty dla swego sądu od słuchającego; co nie': {{/stl_7}}{{stl_10}}Byłeś tam, nie? Lubisz to, nie? Zjadłbyś coś, nie? Ja uciekałem, nie, a on mnie gonił. {{/stl_10}}